Bà Triệu, một cái tên đã trở thành biểu tượng bất khuất, kiên cường của dân tộc Việt Nam. Vậy, bạn có biết Bà Triệu là ai và cuộc đời bà gắn liền với những chiến công hiển hách nào trong lịch sử chống giặc ngoại xâm? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nữ tướng “Cưỡi voi, chít khăn vàng, xông pha giữa truông gai” qua bài viết dưới đây nhé!
Nguồn Gốc và Tuổi Trẻ Của Bà Triệu
Triệu Thị Trinh, hay chính là Bà Triệu mà chúng ta vẫn thường nhắc đến, sinh ngày 2/10 năm 226 tại vùng đất Quân Yên, nay thuộc làng Quan Yên, xã Định Tiến, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình hào trưởng, ngay từ thuở nhỏ, Bà Triệu đã bộc lộ khí chất hơn người. Tương truyền, khi được cha hỏi về chí hướng tương lai, cô bé Triệu Thị Trinh đã dõng dạc trả lời: “Lớn lên con sẽ đi đánh giặc như bà Trưng Trắc, Trưng Nhị”.
Không chỉ mạnh mẽ, Bà Triệu còn là một người phụ nữ rất xinh đẹp, giỏi võ nghệ. Người đời xưa kể lại rằng, Bà có tướng mạo phi thường, dáng người cao lớn và đặc biệt là tài nghệ hơn người. Chuyện kể rằng, khi ấy ở quê nhà Bà Triệu có một con voi trắng một ngà vô cùng hung dữ, thường xuyên phá hoại ruộng vườn, nhà cửa, khiến dân làng khiếp sợ. Không ai có thể thuần phục được con voi hung dữ ấy, cho đến khi Bà Triệu xuất hiện. Bà đã tập hợp dân làng lại, bày kế dụ voi sa vào đầm lầy, sau đó, bà dũng cảm nhảy lên mình voi, dùng búa khuất phục con vật hung hãn. Từ đó, con voi trắng trở thành bạn đồng hành, cùng bà chinh chiến sa trường.
Khởi Nghĩa Chống Quân Xâm Lược Nhà Ngô
Vào thế kỷ thứ III, nhà Ngô (Trung Quốc) đem quân xâm lược nước ta. Bọn quan lại đô hộ nhà Ngô do Chu Phù cầm đầu ra sức áp bức, bóc lột của cải, tài sản của người dân Việt. Chứng kiến cảnh nhân dân lầm than, đất nước bị giày xéo, Triệu Quốc Trinh cùng anh trai là Triệu Quốc Đạt nung nấu ý chí đánh đuổi giặc Ngô, giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Gạt bỏ những lời khuyên can nên an phận thủ thường, lấy chồng sinh con, Bà Triệu đã khảng khái tuyên bố: “Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá trường kình ở biển Đông, lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách nô lệ, chứ đâu chịu khom lưng làm tì thiếp cho người”.
Từ năm 19 tuổi, Bà Triệu đã cùng anh trai bí mật chiêu mộ nghĩa sĩ, ngày đêm luyện tập võ nghệ, chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược.
Diễn Biến Cuộc Khởi Nghĩa Bà Triệu
Bùng Nổ Khởi Nghĩa và Những Chiến Công Đầu Tiên
Năm 248, cuộc khởi nghĩa do Bà Triệu lãnh đạo chính thức bùng nổ. Nghĩa quân đã chọn núi Nưa (nay thuộc tỉnh Thanh Hóa) làm căn cứ địa. Ngay khi vừa nổi dậy, cuộc khởi nghĩa đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân. Dưới ngọn cờ của Bà Triệu, lực lượng nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, nhanh chóng giải phóng thành Tư Phố, tiến đánh nhiều đồn trại của quân Ngô, làm chủ vùng đất Cửu Chân.
Tiếng lành vang xa, từ Cửu Chân, cuộc khởi nghĩa lan rộng ra khắp Giao Chỉ, khiến bộ máy cai trị của nhà Ngô tại Giao Châu bị lung lay dữ dội. Sử sách Trung Quốc phải thừa nhận: “Toàn thể Giao Châu đều chấn động”.
Nhuỵ Kiều Tướng Quân – Vị Nữ Tướng Tài Ba
Ghi nhận trước tài năng và công lao to lớn của Bà Triệu, người dân đã truyền tai nhau câu ca dao:
“Có coi lên núi mà coi,
Coi bà quản tượng cưỡi voi bành vàng”.
Hình ảnh “Bà quản tượng cưỡi voi bành vàng” đã trở thành biểu tượng đẹp về người nữ tướng dũng cảm, gan dạ, chỉ huy nghĩa quân chiến đấu anh dũng, khiến kẻ thù khiếp sợ.
Sự Tàn Bạo Của Quân Xâm Lược và Cái Chết Anh Dũng Của Bà Triệu
Lo sợ trước thanh thế của nghĩa quân, vua Ngô vội vã cử Lục Dận – một viên tướng giàu kinh nghiệm, cùng 8.000 quân sang Giao Châu dập tắt cuộc khởi nghĩa. Lục Dận là một tay lão luyện, hắn vừa ra sức đàn áp, khủng bố nhân dân ta, vừa dùng thủ đoạn mua chuộc các thủ lĩnh địa phương để phân hóa nghĩa quân.
Quân Ngô vốn đông đảo, lại được trang bị vũ khí tinh nhuệ hơn hẳn so với lực lượng của Bà Triệu. Trước thế giặc mạnh, nghĩa quân dần suy yếu. Sau nhiều trận chiến dài dằng dặc, Bà Triệu phải rút quân về núi Tùng Sơn để bảo toàn lực lượng. Biết không thể đánh thắng được quân thù, Bà Triệu đã tuyên thệ: “Sinh vi tướng, tử vi thần” (Sống làm tướng, chết làm thần) rồi tráng liệt hy sinh.
Ý Nghĩa Lịch Sử Của Cuộc Khởi Nghĩa Bà Triệu
Mặc dù không thể giành được thắng lợi cuối cùng, nhưng cuộc khởi nghĩa Bà Triệu đã để lại nhiều ý nghĩa to lớn:
- Khẳng định truyền thống yêu nước, bất khuất, kiên cường của dân tộc Việt Nam: Dưới sự lãnh đạo của một nữ anh hùng, nhân dân ta đã đứng lên chiến đấu quả cảm, không chịu khuất phục trước kẻ thù xâm lược.
- Góp phần làm chậm quá trình đồng hóa của phong kiến phương Bắc: Cuộc khởi nghĩa thành công trong việc đánh đuổi quân Ngô ra khỏi một vùng đất rộng lớn, góp phần bảo vệ nền văn hóa, bản sắc dân tộc.
- Là nguồn cảm hứng cho các thế hệ người Việt Nam sau này tiếp tục đứng lên chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc: Hình tượng Bà Triệu cưỡi voi, chít khăn vàng, hiên ngang ra trận đã trở thành biểu tượng đẹp, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, truyền cảm hứng cho các thế hệ người Việt tiếp tục sự nghiệp giữ nước.
Cho đến nay, tên tuổi và hình tượng của Bà Triệu vẫn được nhân dân ta tôn vinh, thờ cúng ở nhiều nơi trên khắp cả nước. Câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của vị nữ anh hùng dân tộc vẫn được truyền tụng qua nhiều thế hệ.
Bạn muốn tìm hiểu về những vị anh hùng khác của dân tộc Việt Nam? Hãy cùng khám phá thêm về [Hai Bà Trưng](link bài viết hai bà trưng) – những người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ của Trung Quốc.
