Bàn chân bẹt, nghe có vẻ xa lạ nhưng lại là một dị tật khá phổ biến, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ nhỏ. Vậy bàn chân bẹt là gì? Làm sao để nhận biết và điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Bàn chân bẹt là gì? Có nguy hiểm không?
Bàn chân bẹt là tình trạng lòng bàn chân bằng phẳng, không có độ lõm (vòm gan chân) như bình thường. Tình trạng này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ trong giai đoạn phát triển.
bàn chân không có vòm
Hình ảnh minh họa bàn chân không có vòm
Nhiều bậc phụ huynh thường nhầm lẫn giữa bàn chân bẹt sinh lý ở trẻ nhỏ và dị tật bàn chân bẹt. Trên thực tế, trẻ sơ sinh thường có bàn chân bẹt do hệ thống dây chằng và vòm bàn chân chưa phát triển hoàn thiện. Vòm bàn chân sẽ dần hình thành khi trẻ được 2-3 tuổi và chịu trách nhiệm quan trọng trong việc:
- Giúp cơ thể chịu lực, giữ thăng bằng khi di chuyển.
- Giảm phản lực từ mặt đất dội lên cơ thể.
Bàn chân bẹt bệnh lý thường cứng, gây đau đớn, ảnh hưởng đến chức năng vận động và có thể dẫn đến các vấn đề về xương khớp sau này.
Phân loại bàn chân bẹt
Có hai loại bàn chân bẹt chính:
- Bàn chân bẹt sinh lý: Thường gặp, mềm dẻo, không gây đau đớn và có thể tự cải thiện theo thời gian.
- Bàn chân bẹt bệnh lý: Cứng, gây đau, mất chức năng bàn chân, thường cần can thiệp y tế và phẫu thuật.
Triệu chứng bàn chân bẹt thường gặp
dị tật bàn chân bẹt
Hình ảnh minh họa dị tật bàn chân bẹt
Dấu hiệu phổ biến nhất của bàn chân bẹt là đau nhức bàn chân, đặc biệt là sau khi vận động nhiều. Ngoài ra, người bị bàn chân bẹt có thể gặp các triệu chứng khác như:
- Đau nhức mắt cá chân, đầu gối, bắp chân, hông, thắt lưng.
- Mỏi chân, đi lại khó khăn.
- Chân đi chữ V, khớp gối xoay vào trong.
- Cổ chân xoay vào trong hoặc ra ngoài.
- Giày dép mòn không đều, đặc biệt là phần trong của đế giày.
Nguyên nhân gây ra bàn chân bẹt
Bàn chân bẹt có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm:
- Di truyền: Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bàn chân bẹt. Nếu trong gia đình có người bị bàn chân bẹt, con cái có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Bệnh lý lỏng lẻo đa khớp: Đây là tình trạng hệ thống dây chằng quá lỏng lẻo, khiến các xương tại bàn chân không được cố định tốt, dẫn đến bàn chân bẹt.
- Thói quen đi giày dép không phù hợp: Đi chân đất, đi dép lê, xăng-đan đế bằng thường xuyên khi còn nhỏ có thể cản trở sự phát triển vòm bàn chân.
- Các yếu tố khác: Béo phì, đái tháo đường, chấn thương bàn chân, viêm khớp, người cao tuổi, phụ nữ mang thai cũng là những đối tượng có nguy cơ cao bị bàn chân bẹt.
Chẩn đoán bàn chân bẹt như thế nào?
Để chẩn đoán bàn chân bẹt, bác sĩ sẽ thực hiện:
- Khám lâm sàng: Kiểm tra hình dạng bàn chân, quan sát dáng đi, tư thế đứng.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang, CT, MRI có thể được chỉ định để đánh giá mức độ nghiêm trọng của dị tật.
Điều trị bàn chân bẹt hiệu quả
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
1. Phương pháp không phẫu thuật
- Sử dụng đế chỉnh hình bàn chân: Đế chỉnh hình được thiết kế đặc biệt để nâng đỡ vòm bàn chân, giúp chân trở về đúng trục sinh lý.
sử dụng đế chỉnh hình bàn chân
Hình ảnh minh họa đế chỉnh hình bàn chân
- Vật lý trị liệu: Các bài tập kéo giãn gót chân, bài tập với bóng nhỏ… giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp chân, cải thiện sự linh hoạt cho bàn chân và mắt cá chân.
bài tập với quả bóng nhỏ
Hình ảnh minh họa bài tập với bóng
2. Phẫu thuật
Phẫu thuật thường được chỉ định trong trường hợp bàn chân bẹt nghiêm trọng, gây đau nhiều và không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn.
Phòng ngừa bàn chân bẹt như thế nào?
Mặc dù không có biện pháp phòng ngừa tuyệt đối, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng cách:
- Hạn chế cho trẻ đi chân đất, đi dép lê, xăng-đan đế bằng thường xuyên.
- Cho trẻ mang giày dép phù hợp, có vòm nâng đỡ.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý về cơ xương khớp.
Bàn chân bẹt nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp cải thiện chức năng vận động, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về bàn chân bẹt. Hãy theo dõi các bài viết khác của chúng tôi để cập nhật thêm kiến thức bổ ích về sức khỏe nhé!
Xem thêm: Bài viết về dị tật bàn chân thường gặp ở trẻ sơ sinh
