Trần Nhật Duật, cái tên gắn liền với những chiến công hiển hách của nhà Trần, một vị tướng tài ba, một nhà ngoại giao lỗi lạc. Ông là ai? Hôm nay, hãy cùng chúng ta ngược dòng lịch sử, tìm hiểu về vị vương tử nhà Trần – Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật.
Xuất thân danh giá, tài năng thiên bẩm
Sinh năm Ất Mão – 1255, Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật là con trai thứ sáu của vua Trần Thái Tông, em trai của Trần Thánh Tông và là anh em cùng mẹ với Trần Ích Tắc. Ngay từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là người ham học hỏi, thông minh hơn người.
Sử sách ghi chép lại rằng, khi mới sinh ra, trên tay Trần Nhật Duật có bốn chữ “Chiêu văn đến thế”, như một điềm báo trước về tài năng kiệt xuất của ông sau này. Cũng bởi vậy mà vua Trần đã ban cho ông vương hiệu là Chiêu Văn.
Nhà ngoại giao xuất sắc
Không chỉ tinh thông văn võ, Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật còn là người am hiểu sâu rộng về văn hóa, ngôn ngữ của nhiều nước láng giềng. Ông có thể sử dụng thành thạo tiếng Tống, tiếng Chiêm Thành và am hiểu phong tục tập quán của các nước này. Chính vì vậy, chỉ ngoài 20 tuổi, ông đã được triều đình nhà Trần giao phó những công việc về ngoại giao liên quan đến các dân tộc.
Vị vương tử nhà Trần nào bị sứ giả nhà Nguyên nhầm là người Hán ở Bắc Kinh? – Ảnh 1.
Hình ảnh minh họa: Chân dung Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật
Có một câu chuyện thú vị được lưu truyền cho đến ngày nay về tài năng ngoại giao của Trần Nhật Duật. Trong một lần tiếp xúc với các sứ thần nhà Nguyên, ông đã trò chuyện vui vẻ, tự nhiên suốt cả một ngày trời. Điều này khiến cho một số người trong đoàn sứ giả lầm tưởng ông là người Hán ở Chân Định (gần Bắc Kinh ngày nay) sang làm quan cho Đại Việt.
Bình định Đà Giang bằng trí tuệ
Năm 1280, chúa đảo Đà Giang (thuộc miền Tây Bắc ngày nay) là Trịnh Giác Mật nổi lên chống lại triều đình nhà Trần. Cùng lúc đó, nhà Nguyên đang sửa soạn đại binh đánh Đại Việt. Trước tình thế cấp bách, vua Trần đã phái Trần Nhật Duật làm Trấn thủ Đà Giang, mang quân đi dẹp loạn.
Hay tin, Trịnh Giác Mật cho người đến gặp Trần Nhật Duật và ngỏ ý muốn ám hại ông. Tuy nhiên, Trần Nhật Duật đã dùng trí tuệ và sự am hiểu của mình về văn hóa, ngôn ngữ của dân tộc Đà Giang để hóa giải nguy cơ.
Ông một mình một ngựa đến gặp Giác Mật. Khi ấy, tai trái của Giác Mật nóng bừng. Ông ta cho rằng đây là điềm báo trước khi ra trận sẽ thắng lợi. Nắm bắt được tâm lý này, Trần Nhật Duật đã khéo léo nói rằng: “Lỗ tai tiểu đồng của ta khi đi đường thì nóng tai trái, vào đây thì nóng tai phải”.
Nghe vậy, Giác Mật vô cùng kinh ngạc và cảm phục. Ngay lập tức, ông ta sai quân dâng rượu mời Trần Nhật Duật. Vốn là người am hiểu phong tục tập quán của người Đà Giang, Trần Nhật Duật không chút do dự mà nhận lấy chén rượu, vừa nhai vừa uống một cách thành thạo.
Hành động này của Trần Nhật Duật đã khiến Giác Mật tâm phục khẩu phục, quyết định quy hàng triều đình. Nhờ tài trí hơn người, Trần Nhật Duật đã không tốn một mũi tên, một giọt máu nào mà vẫn bình định được Đà Giang, giữ yên biên giới Tây Bắc cho Đại Việt.
Danh tướng hiển hách, góp công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông
Là một vị tướng tài ba, Trần Nhật Duật đã cùng với các danh tướng nhà Trần khác như Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải,… lập nên nhiều chiến công hiển hách, bảo vệ đất nước trước sự xâm lược của quân Nguyên Mông.
Kết luận
Trần Nhật Duật, vị vương tử nhà Trần tài đức vẹn toàn. Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn liền với giai đoạn hưng thịnh nhất của nhà Trần, góp phần tạo nên những trang sử vẻ vang của dân tộc. Ông xứng đáng là tấm gương sáng cho muôn đời sau noi theo và học tập.
Để hiểu rõ hơn về những chiến công hiển hách của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông, bạn đọc có thể tham khảo bài viết về Trần Quốc Toản – Vị tướng nhí 16 tuổi hy sinh vì nước.
