Tảo mộ cuối năm là một phong tục đẹp, thể hiện tấm lòng thành kính và biết ơn của người sống đối với tổ tiên, ông bà đã khuất. Vậy tảo mộ là gì? Ý nghĩa của việc tảo mộ như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu về nét đẹp văn hóa này cũng như cách thực hiện nghi thức tảo mộ sao cho đúng chuẩn nhé!
Tảo Mộ Là Gì? Ý Nghĩa Của Việc Tảo Mộ
Ý nghĩa của việc tảo mộ
Tảo mộ là nét đẹp văn hóa của người Việt
Tảo mộ, hay còn gọi là chạp mả, là hoạt động dọn dẹp, vệ sinh phần mộ của ông bà, tổ tiên. Con cháu sẽ đến thăm viếng, dọn dẹp cỏ dại, lau chùi bia mộ, tu sửa, vun trồng cây cối xung quanh mộ phần. Sau đó, gia đình sẽ bày biện lễ vật, thắp hương để mời gọi người đã khuất về sum vầy cùng con cháu.
Theo chuyên gia văn hóa Trần Văn A, tảo mộ mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
“Tảo mộ không chỉ là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, biết ơn với tổ tiên mà còn là dịp để gia đình sum họp, ôn lại truyền thống gia phong, giáo dục thế hệ trẻ về đạo lý uống nước nhớ nguồn.”
Khi Nào Nên Đi Tảo Mộ?
Ở miền Nam, nhiều gia đình thường đi tảo mộ từ sớm, khoảng mùng 10 tháng Chạp. Còn ở miền Bắc, thời gian tảo mộ thường từ sau ngày ông Công ông Táo (23 tháng Chạp) đến hết tháng Chạp.
Sắm Lễ, Mâm Cúng Tảo Mộ Chuẩn Phong Tục
Cách sắm lễ, mâm cúng tảo mộ
Mâm cúng tảo mộ thể hiện lòng thành kính của con cháu
Mâm cúng tảo mộ không cần quá cầu kỳ, quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính. Tuy nhiên, có một số lễ vật cơ bản cần chuẩn bị:
- Hương, hoa tươi, trầu cau
- Đèn nến, rượu, nước trong
- Tiền vàng, giấy bản
- Trái cây, bánh kẹo
- Mâm cỗ mặn hoặc chay tùy theo phong tục mỗi gia đình
Văn Khấn Tảo Mộ Cuối Năm
Văn Khấn 1
Văn khấn tảo mộ cuối năm
Văn khấn tảo mộ thể hiện lòng thành kính
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy ngài Địa tạng Vương Bồ Tát.
- Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
- Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
Con kính lạy hương linh cụ:…………………..
Hôm nay là ngày… tháng Chạp năm Quý Mão, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:…………..
Ngụ tại:…………..
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:…………… có phần mộ táng tại………… được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám. Phù hộ độ trì
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn Hóa Thông tin)
Văn Khấn 2
Bài cúng 2
Gia chủ thành tâm khấn vái trước phần mộ tổ tiên
(Khấn xin phép thần linh Thổ địa cho ông bà về ăn Tết)
Kính lạy:
– Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
– Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
– Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
– Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng)……………………………………………………
Địa chỉ…………………………………………………………………………………
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:………………………………
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…): Tuổi………………………….
Tạ thế ngày…………………………………………………………..
Phần mộ ký táng tại……………………………………………….
Nay nhân ngày (Ví dụ: Cuối năm, hoặc Thanh minh, hoặc thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng mã).
Những Lưu Ý Khi Đi Tảo Mộ
Tảo mộ cần giữ sự tôn trọng, không đùa giỡn
Cần giữ thái độ trang nghiêm khi đi tảo mộ
Để buổi lễ tảo mộ diễn ra trang nghiêm và trọn vẹn, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Trang phục: Nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi đi tảo mộ.
- Thái độ: Giữ thái độ nghiêm túc, thành kính, tránh nói cười, đùa giỡn khi đứng trước mộ phần.
- Dọn dẹp: Vệ sinh sạch sẽ khu vực xung quanh mộ phần.
- Không xả rác bừa bãi tại khu vực nghĩa trang.
Tảo mộ là một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc ta. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa cũng như cách thực hiện nghi thức tảo mộ sao cho đúng chuẩn.
Xem thêm: [Văn khấn Tết Thanh minh tại nhà và ngoài mộ chuẩn nhất 2024](đường dẫn đến bài viết liên quan)
