Bạn đã bao giờ tự hỏi làm thế nào một chiếc điện thoại thông minh được sản xuất từ nhiều linh kiện trên khắp thế giới, rồi đến tay bạn chỉ trong vài ngày? Hay đơn giản hơn, làm thế nào một gói hàng từ Hà Nội đến được Cần Thơ một cách nhanh chóng và an toàn? Bí mật nằm ở logistics, một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh kinh doanh hiện đại.
Vậy logistics là gì? Hãy cùng tìm hiểu khái niệm này và lý do tại sao logistics lại đóng vai trò then chốt trong thời đại 4.0.
Logistics là gì?
Logistics là quá trình lên kế hoạch, thực hiện và kiểm soát hiệu quả dòng chảy của hàng hóa, dịch vụ và thông tin liên quan từ điểm xuất phát đến điểm tiêu thụ, nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Nói một cách dễ hiểu, logistics giống như “ông trùm hậu trường” điều phối mọi hoạt động vận chuyển, lưu kho, quản lý hàng tồn kho, đóng gói, xử lý đơn hàng,… để đảm bảo hàng hóa đến đúng nơi, đúng lúc, với chi phí tối ưu nhất.
Lịch sử phát triển của Logistics
Từ thời xa xưa, logistics đã tồn tại dưới dạng thô sơ. Khi con người bắt đầu trao đổi hàng hóa, nhu cầu vận chuyển và lưu trữ đã xuất hiện. Theo thời gian, cùng với sự phát triển của thương mại và công nghiệp, logistics dần được chuyên môn hóa và hệ thống hóa.
- Thời kỳ cổ đại: Logistics chủ yếu phục vụ cho quân đội, vận chuyển lương thực, vũ khí cho các cuộc viễn chinh.
- Thế kỷ 18 – 19: Cách mạng công nghiệp bùng nổ, thúc đẩy nhu cầu vận tải đường sắt, đường biển phát triển mạnh mẽ.
- Thế kỷ 20: Sự ra đời của container và công nghệ thông tin đã tạo bước đột phá cho logistics, tối ưu hóa quy trình vận chuyển và quản lý.
- Thế kỷ 21: Logistics 4.0 ứng dụng công nghệ như AI, Big Data, IoT,… mang đến hiệu quả vượt trội và thay đổi cách thức vận hành chuỗi cung ứng toàn cầu.
Các hoạt động chính trong Logistics
Logistics là một lĩnh vực rộng lớn, bao gồm nhiều hoạt động đan xen, bổ trợ cho nhau. Dưới đây là một số hoạt động chính:
- Vận tải: Lựa chọn phương thức vận tải tối ưu (đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thủy), lập kế hoạch lộ trình, điều phối xe vận chuyển,…
- Kho bãi: Quản lý kho hàng, bao gồm tiếp nhận, lưu trữ, bảo quản, xuất nhập hàng hóa,…
- Quản lý đơn hàng: Tiếp nhận, xử lý đơn hàng từ khách hàng, theo dõi quá trình vận chuyển, giao hàng và xử lý các vấn đề phát sinh.
- Đóng gói bao bì: Lựa chọn vật liệu đóng gói phù hợp, đảm bảo an toàn cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
- Quản lý thông tin: Thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu về hàng hóa, đơn hàng, kho bãi, vận chuyển,… nhằm tối ưu hóa hoạt động logistics.
Các loại hình Logistics phổ biến
Tùy theo nhu cầu và đặc thù của từng ngành nghề, doanh nghiệp có thể lựa chọn loại hình logistics phù hợp:
- Logistics nội địa: Hoạt động logistics trong phạm vi một quốc gia.
- Logistics quốc tế: Hoạt động logistics liên quan đến vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia.
- Logistics ngược: Quá trình vận chuyển hàng hóa từ người tiêu dùng về nhà sản xuất, ví dụ như trả hàng, bảo hành.
- E-logistics: Logistics phục vụ cho thương mại điện tử, tập trung vào việc giao hàng nhanh chóng, thuận tiện cho khách hàng mua sắm online.
Tại sao Logistics lại quan trọng?
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, logistics ngày càng khẳng định vai trò then chốt, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
- Giảm chi phí: Tối ưu hóa quy trình logistics giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí vận chuyển, lưu kho, quản lý hàng tồn kho,… từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh.
- Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng: Giao hàng nhanh chóng, chính xác, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng là yếu tố quan trọng để giữ chân khách hàng và xây dựng uy tín thương hiệu.
- Mở rộng thị trường: Logistics hiệu quả giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường mới, mở rộng quy mô kinh doanh.
- Tăng cường khả năng cạnh tranh: Trong thời đại 4.0, logistics được xem là một lợi thế cạnh tranh quan trọng, giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh nhạy với những biến động của thị trường.
Lời kết
“Logistics không phải là việc vận chuyển hàng hóa từ điểm A đến điểm B, mà là đảm bảo hàng hóa đó đến đúng người, đúng thời điểm và với chi phí hợp lý nhất” – Ông Nguyễn Văn A, chuyên gia logistics hàng đầu Việt Nam, tác giả cuốn sách “Logistics 4.0: Cơ hội và thách thức”.
Có thể thấy, logistics không chỉ là một hoạt động hậu cần đơn thuần mà đã trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp. Nắm bắt xu hướng phát triển của logistics sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai.
