Bé yêu nhà bạn bỗng dưng xuất hiện những cục nhỏ, hơi cứng sau tai? Đừng vội lo lắng, rất có thể bé đang gặp phải tình trạng nổi hạch sau tai. Vậy hạch sau tai ở trẻ em là gì? Nguyên nhân do đâu và cách xử lý như thế nào cho an toàn? Bài viết dưới đây, với sự tham vấn từ Ths.Bs CKII Đoàn Minh Trông, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những thắc mắc trên.
Hạch sau tai ở trẻ là gì? Có nguy hiểm không?
Hạch sau tai là một bộ phận thuộc hệ bạch huyết, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus. Khi có tác nhân lạ xâm nhập, hạch bạch huyết sẽ hoạt động mạnh hơn, dẫn đến tình trạng sưng to, dễ nhận thấy khi chạm vào, gọi là nổi hạch.
Nguyên nhân nào khiến trẻ bị nổi hạch sau tai?
Nổi hạch sau tai ở trẻ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ lành tính đến ác tính. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
1. Nhiễm trùng
Nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến nhất gây nổi hạch sau tai ở trẻ. Các bệnh lý nhiễm trùng có thể kể đến như:
- Nhiễm trùng đường hô hấp: Viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa,…
- Nhiễm trùng răng miệng: Viêm lợi, sâu răng,…
- Nhiễm trùng da đầu: Viêm da, nấm da đầu,…
Khi bị nhiễm trùng, cơ thể bé sẽ huy động hệ miễn dịch để chống lại tác nhân gây bệnh, khiến các hạch bạch huyết gần vùng bị nhiễm trùng sưng lên, trong đó có hạch sau tai.
2. Sưng hạch bạch huyết
Sưng hạch bạch huyết là tình trạng các hạch bạch huyết sưng to, có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Nhiễm virus: Rubella, sởi, quai bị,…
- Nhiễm khuẩn: Lao, giang mai,…
- Bệnh lý tự miễn: Lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp,…
- Ung thư: Ung thư hạch, ung thư máu,…
3. Chấn thương vùng đầu mặt cổ
Chấn thương vùng đầu, mặt, cổ, dù là nhẹ, cũng có thể gây viêm nhiễm và sưng hạch bạch huyết vùng lân cận, bao gồm cả hạch sau tai.
4. Miễn dịch suy giảm
Trẻ có hệ miễn dịch còn non yếu, dễ bị suy giảm do nhiều nguyên nhân như:
- Dinh dưỡng kém: Thiếu chất, chế độ ăn uống không hợp lý.
- Mắc các bệnh lý mãn tính: HIV/AIDS, suy thận,…
- Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch: Corticoid, thuốc điều trị ung thư,…
Khi hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể trẻ dễ bị vi khuẩn, virus tấn công, dẫn đến nhiễm trùng và sưng hạch bạch huyết.
5. Khối u ung thư
Tuy hiếm gặp hơn, nhưng nổi hạch sau tai cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh ung thư như:
- Ung thư hạch
- Ung thư vòm họng
- Ung thư tuyến giáp
Nhận biết dấu hiệu trẻ bị nổi hạch sau tai
Để kịp thời phát hiện và xử lý, cha mẹ cần chú ý quan sát những dấu hiệu bất thường ở trẻ, đặc biệt là vùng sau tai:
- Xuất hiện khối u nhỏ, cứng, di động dưới da, sau tai
- Kích thước hạch thay đổi: Lúc đầu nhỏ, sau đó to dần
- Hạch sưng đau: Đau tăng khi chạm vào, nhai nuốt
- Kèm theo các triệu chứng khác: Sốt, mệt mỏi, sụt cân, chán ăn,…
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay khi thấy các dấu hiệu sau:
- Hạch sưng to, kích thước lớn hơn 2cm
- Hạch cứng, cố định, không di động
- Hạch sưng đỏ, nóng, đau nhiều
- Hạch nổi kéo dài hơn 3 tuần không khỏi
- Kèm theo sốt cao, sụt cân, mệt mỏi, chán ăn,…
Đưa trẻ đi khám khi có triệu chứng nổi hạch sau tai
Cần đưa trẻ đi khám ngay khi có triệu chứng nổi hạch sau tai
Chẩn đoán và điều trị nổi hạch sau tai ở trẻ
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nổi hạch sau tai, bác sĩ sẽ:
- Hỏi bệnh sử: Thời gian xuất hiện, diễn biến triệu chứng,…
- Khám lâm sàng: Kiểm tra vị trí, kích thước, tính chất hạch,…
- Chỉ định xét nghiệm: Xét nghiệm máu, siêu âm, chụp X-quang, sinh thiết hạch (nếu cần),…
Tùy vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp:
- Điều trị nguyên nhân: Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus, kháng viêm,…
- Giảm triệu chứng: Thuốc hạ sốt, giảm đau,…
- Chườm ấm: Giúp giảm đau, sưng
- Theo dõi và chăm sóc tại nhà: Đảm bảo vệ sinh, dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý
Mẹo phòng ngừa nổi hạch sau tai ở trẻ
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, cha mẹ hãy chủ động thực hiện các biện pháp sau để bảo vệ bé yêu:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Vệ sinh môi trường sống: Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, thường xuyên lau dọn đồ chơi của trẻ.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, vitamin và khoáng chất cho trẻ, đặc biệt là vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Tiêm phòng đầy đủ: Đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các loại vaccine phòng bệnh do Bộ Y tế khuyến cáo.
Xác định nguyên nhân và đưa trẻ đi khám kịp thời
Xác định nguyên nhân và đưa trẻ đi khám kịp thời
Kết luận
Nổi hạch sau tai ở trẻ em thường không nguy hiểm và có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ và đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay khi thấy những dấu hiệu bất thường. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nổi hạch sau tai ở trẻ. Đừng quên ghé thăm [bài viết về sức khoẻ trẻ em] để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nhé!
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.
